Çin’de büyüyen ve tüm dünyaya yayılması beklenen ‘’canlı yayından satış’’ (live stream shopping, live commerce) e-ticaret ve sosyal alışveriş deneyimini birleştiriyor. Kullanıcıların canlı yayına katılarak sunulan ürünlerle, satıcılarla alakalı sorulara anında cevap buldukları canlı yayından satışın hem perakende hem de e-ticaret dünyasında devrim yapması bekleniyor.
Nedir canlı yayından satış?
Basitçe ürünlerin canlı yayında tanıtıldığı, denendiği ve izleyicilerin merak ettiklerini sorarak anında cevaplarını bulduğu bir satış şekli. Fiziksel mağaza ziyaret ederek, satış danışmanlarından bilgi alma deneyimi ile e-ticaret deneyimi ile birleştiriyor. E-ticaretin sadece fotoğraflara bakarak, yorumları okuyarak satın alma kararı verme zorunluluğunu ortadan kaldırıyor.
Üstelik alıştığımız güvenilir ödeme sistemleri de canlı yayına entegre olduğu için canlı yayını terk etmeden, herhangi başka bir siteye yönlendirilmeden tüm alışveriş deneyimini tamamlamanızı sağlıyor.
Avantajları ne?
Tüketici gözüyle bakarsak; satıcılarla etkileşime geçmemizi sağladığı için müthiş bir güven ortamı sunuyor. Satıcıların mağazalarını görme, üretim süreçlerine tanık olma ve sattıkları ürün hakkında tüm detaylara hâkim olmamızı sağlıyor. O an canlı yayını bizimle takip eden herkesin yorumlarını, sorularını görüp aklımıza gelmeyen konularda bile açıklamaları duymuş oluyoruz. Örneğin kıyafet satan bir mağazanın üretim alanını, mağazasını ve birebir marka yetkililerini karşımızda görebiliyoruz. Canlı yayında denenen ürünlerin kumaşları, dikimleri hakkında istediğimiz sorulara – direkt marka yetkilisinden – cevap alabiliyoruz. Üstelik canlı yayında ürünleri deneyen sunucular sayesinde üstümüzde nasıl duracağını, hangi bedenin bize daha uygun olacağını, ten rengimize göre uygun olup olmadığını görebiliyoruz. Beğendiğimiz ürünleri (e-ticarette alışık olduğumuz gibi) sepete ekleyip, ödemesini gerçekleştirebiliyoruz.
E-ticaretin tek boyutlu (sadece satıcının bize sunduğu bilgiler) deneyiminin aksine daha eğlenceli, sosyal ve çift yönlü bir satın alma deneyimi olmasını sağlıyor.
Marka sahipleri ve satıcılar için de öncelikle klasik perakendenin getirdiği sabit maliyetlerden arınmış olduğu için tüketicilere çok daha cazip fiyatlar sunma şansı veriyor. Aynı zamanda tüketicileriyle birebir ilişki kurma ve markaları, ürünleri hakkındaki soru işaretlerine anında cevap verme imkânı sağlıyor. Satıcıların canlı sohbet üzerinden aldığı tüketici yorumları sayesinde çok daha eğlenceli bir alışveriş deneyimi sağlanıyor. En büyük avantajlardan biri de zaman ve mekân kısıttı olmaması. Basit bir cep telefonu kamerasıyla bile herkesin yayın yapabileceği modelde mağazadan, üretim tesisinden, evden, sokaktan kısaca her yerden satış yapılabiliyor.
Çin’de müthiş hızla büyüyen pazar
Dünyada e-ticaretin en büyüğü olan Çin, 2018 yılından başlayarak canlı yayından satışı da yeni formuna sokan ülke oldu. Haziran 2020’de açıklanan rapora göre Çin’in toplam internet kullanıcı sayısı 940 milyon kişi. 750 milyon kişi ise internet üzerinden alışveriş yapıyor. Haziran 2020 tarihinde canlı yayın üzerinden alışveriş yapan kişi sayısı ise 310 milyon idi. Yani tüm internet kullanıcılarının yüzde 32 ve internet üzerinden alışveriş yapanların yüzde 41’inden fazlası. Üstelik bu rakamlara sadece 2 yılda gelindi. Aynı araştırmada canlı yayından alışveriş yapan kullanıcıların sayısının 2020 yılı sonunda 500 milyonu geçmesi beklendiği paylaşılıyor.
Kullanıcı sayısındaki büyümenin yanı sıra yaratılan ciro anlamında da 2020 sonunda, 2019 rakamını ikiye katlayarak 141 milyar dolarlık bir hacme ulaşması bekleniyor. 2019 yılında canlı yayından satışın toplam internet alışverişi üzerinden aldığı pay yüzde 5 iken, 2020 sonunda yüzde 10 ve 2021 sonunda da yüzde 15 olması bekleniyor.
Çin’deki satışların önemli bir yüzdesi kıyafet, ayakkabı, çanta, kozmetik, kişisel bakım ürünleri, taze yiyecek ve ev yaşam (küçük elektronik ev aletleri, dekorasyon) ürünlerinden oluşuyor. Markaların yaptıkları özel yayınlar esnasında kırdığı rekorlar ise etkileyici.
Cilt bakımı ürünleri satışı yapan bir marka 2 saatlik bir yayın boyunca 312 bin dolar değerinde ürün satışı gerçekleştirmiş. Kozmetik markalarından birinin rekoru ise 5 dakika içerisinde 100 bin adet ürün satışı. Elbette pandemi sürecinin de bu müthiş büyümede etkisi var. Büyük mağaza oyuncularından biri pandemi sürecinde dükkânların kapatılmasından sonra, satış danışmanlarının evlerinden canlı yayın açmasını istiyor. Günlük ortalama izleyici sayısı 15 binleri buluyor. Bu rakam mağazaların 6 aylık ziyaret sayısına eşit.
Her ne kadar en popüler kategoriler belli olsa da Çin’de ev, araba satışına kadar uçsuz bucaksız örnekler de görmek mümkün.
Canlı yayından satış trendi Çin ve çevresindeki ülkelerde tam gaz ilerliyor. Önümüzdeki dönemlerde Batı dünyasında da farklı örnekleri göreceğimiz net.
Bu konuda önemli adımlar atan şirketlerden bir tanesi de Vidyodan. Ülkemizde canlı yayın satışını ilk uygulayan platform olarak Nisan 2021’de test yayınlarına başladı.
Türkiye’nin ilk canlı yayından satış platformu Vidyodan
Onedio ve VNGRS ortaklığıyla kurulan Vidyodan, Türkiye’ye bambaşka bir alışveriş deneyimi sunuyor. Nisan ayından beri on binlerce kullanıcının deneyimlerini test etme şansı bulduklarını ileten Vidyodan CEO’su Yusuf Mert Yılmaz; ‘’Türkiye gerek yüzde 72’lere gelen online alışveriş oranıyla gerekse de yüksek video içerik tüketim alışkanlığıyla canlı yayından satış deneyimi için hazır. Yaptığımız test yayınları esnasında kullanıcıların ürünlerle, markalarla, sunucularla etkileşim oranının çok yüksek olduğunu görüyoruz. Türkiye’de toplam ziyaretlerin e-ticarete dönüş ortalaması yüzde 2 civarında iken canlı yayından satışlarda bu rakamın çok daha yüksek olduğunu görüyoruz.
Çok yakın zamanda test sürecini sonlandırıp dünya devi ve lokal büyük markalarla yayınlara başlayacaklarını açıklayan Yusuf Mert Yılmaz; ‘’Kullanıcılarımıza sosyal, eğlenceli ve güvenilir bir alışveriş ortamı yaratıyoruz. Türkiye’nin en bilinen markalarını ve ürünlerini, ülkenin en sevilen influencer’larının sunumuyla, canlı yayınlara özel fırsatlarla kullanıcımızla buluşturacağız. Canlı yayından satışın formülünün iyi bir içerik bilgisi, sağlam bir teknolojik altyapı ve ticaret bilgisinden oluştuğuna inanıyoruz. Ortaklarımız olan Onedio ve VNGRS ile ve ön-tohum yatırım aldığımız Türkiye’nin en güçlü firmalarından birinin varlığı sayesinde Türkiye e-ticaret sistemine yeni bir soluk getireceğimize inanıyoruz’’ dedi.