Çevre dostu üretim metodu, teknik performans ve stilistik becerikliliği ile keten kumaş, tasarımlardaki sadeliğe karşı olan övgüler arasında kendine popüler bir yer ediniyor.
Geleceğin materyali olarak öngörülen keten, kuşkusuz şimdiki zamanda da ayrıcalıklı bir konumda! Yavaş yaşam ile eş anlamlı keten kumaş, uzun süredir onu küçümseyen moda özneleri olan lüks markalar ve perakende kitlesi ile geri dönüş yapıyor.
Avrupa Keten ve Kenevir Konfederasyonu (CELC), bu artan popülerliğin birincil sebebinin ketenin tüketicilerin istekleri ile yeni toplumsal ve çevresel taleplerini sentezlemesi olduğunu söylüyor.
Ekolojik uyanış, gezegene zarar vermeyen bir gardırop arayışında olanları bu kumaş materyalini kullanmayı zorunda kılıyor. Onlar da çok yönlü çekim gücüne sahip bu malzemeye gözlerini dikmekten geri kalmıyorlar.
Keten sektörü için yapılan bir Tagwalk çalışmasına göre, 2021 İlkbahar-Yaz Moda Haftası’nda, %20’den fazlası ketenden yapılmış koleksiyonlar çıkaran Fendi, Jacquemus, Maison Margiela gibi markaların defilelerindeki keten görünümleri sayısında 2020’nin İlkbahar-Yaz dönemine kıyasla %105 oranında bir artış belirdi.
Sürdürülebilir Materyal
CELC uzmanı, dünyanın en eski malzemelerinden biri olarak kabul edilen bu bitkisel materyalin doğal, lokal, yenilikçi, sürdürülebilir bir kumaş olduğunun altını çiziyor.
Aynı adı taşıyan bir Liberya otsu bitkisinden gelen, Mısırlılar tarafından ölüleri mumyalamak için kullanılan lif, pamuk gibi çiçeklerden değil; gerçekten de keten sapından üretilir. Ilıman iklimleri seven Batı’nın kuzey bölgelerinde ve özellikle Avrupa ülkelerinde yetişen keten bitkisi Türkiye’de de birçok yerde üretilebilmektedir.
Dolayısıyla, fazla yüklü bir karbon ayak izine sahip ithal kumaş materyallerinden uzaklaşarak hali hazırda bastığımız yerlerde yetişen ketene bir şans verebiliriz.
“Batı Avrupa lider üreticidir: Keten lifi üretiminin %80’i Fransa, Belçika ve Hollanda’da Caen’den Amsterdam’a kadar olan bir sahil şeridinde yapılmaktadır.” diye açıklıyor CELC. Keten lifi yetiştirilen bölgelere gelen yağmur suyu, bitkiyi ek sulama yapmadan, GDO’suz ve neredeyse gübre kullanmadan yetiştirmek için yeterlidir.
Yeri değiştirilmeden ve dönüşümlü bir şekilde gerçekleştirilen keten yetiştiriciliği toprağı ve tarımsal biyoçeşitliliği korurken kendisinden sonra gelecek mahsulü iyileştirir ve sıfır atık sağlar. Tohumların yeniden dikilmesi veya yenilebilir yağlar yapılması için geri kazanılmasına olanak verir.
Son olarak, ketene oldukça önem veren Atelier Unes markasının da belirttiği gibi, keten tarımı Fransa’da senede 250.000 tondan fazla karbondioksiti emiyor. CELC, “Bu malzeme iletim, beceri ve izlenebilirlik ile eş anlamlı.” diyerek özetliyor. Tabii ki hepsi bu kadarla sınırlı değil.
Yaratıcılığa Hizmet Eden Kumaş
Çevreye duyarlı olmasının yanı sıra keten, son derece dikkate değer teknik özelliklere sahiptir.
CELC’ye göre, “Keten nefes alabilen, ısıyı dengeleyen, nemi düzenleyen bir elyaftır.”. Hipoalerjenik ve antibakteriyel faydaları ortaya çıkarırken ağırlığının %20’sini nemde tutabiliyor.
Yün gibi bir kumaşın aksine ketenin herhangi bir alerjik reaksiyonu bulunmamakta. Her şeyden önce ise sizi kışın sıcak, yazın serin tutabilecek bir malzeme. Keten kumaşın kolay kırıştığını savunanlara, ketenin daha esnek, daha yumuşak bir malzeme için örgü kumaşla örüldüğünden kolayca şekil aldığını hatırlatmakta fayda var. (Kaynak: Atelier Unes)
Ayrıca keten, genişletilebilir bir stil yelpazesiyle birleştirilmiş teknik anlamda çok yönlülüğe sahip bir kumaş.
“Keten, çeşitli silüetler elde etmek için kesilebilen ve diğer materyallerle çok kolay karışabilen bir üründür. Renkle yaratıcılığı güçlendiren bir malzemedir.” şeklinde yorumluyor CELC. Linen Dream Lab ile tasarımcılara ve markalara, iplikçileri ve örgücüleri ile temasa geçirerek keteni en iyi şekilde kullanmaları konusunda yardımcı oluyor. Böylelikle, tüketicinin giderek daha fazla talep ettiği tekstil yeniliklerini desteklemiş oluyor. Şunu belirtmek gerekir ki: Dünya tekstil üretiminin sadece %1’i keten elyafından yapılmaktadır.
Etik Değerlere Sahip Malzeme
Tek sorun, Atelier Unes tarafından da bize hatırlatıldığı üzere, Fransız keten üretiminin %90’ı daha sonra Çin veya Hint atölyelerine gönderiliyor çünkü Fransa’da artık bir Fransız iplik fabrikası bulunmuyor. Bu sebeple, keten pantolon veya tişörtünüzün etik değerlere uygun bir şekilde kalmasını sağlamak için CELC tarafından tasarlanan ve izlenebilirlik özelliği olan şu iki etiketin bulunmasına özen gösterin: “European Flax” ve “Masters of Linen”.
İlki, Batı Avrupa’da yetiştirilen birinci sınıf kalitede keten lifinin izlenebilirliğini garanti ederken ikincisi, ketenin %100 Avrupa’da üretildiği hakkındadır.
“Ayrıca, markalara Avrupa Komisyonu tarafından tanımlanan yeni kurallara uymak için bitmiş keten ürünlerinin çevresel ayak izini hesaplamalarına ve yakın bir zamanda görüntülemelerine imkan tanıyan güvenilir ve sağlam veriler elde ederek ketenin çevresel ayak izinin hesaplanması üzerinde çalışıyoruz.” diye ekliyor CELC.
Keten Yüzünü Geleceğe Çeviriyor
Tüketici tarafından bakmak gerekirse, kamuoyu keten malzemesinin kullanılması konusunda hali hazırda ikna edilmiş konumda. Institut Français de la mode ile ortaklaşa gerçekleştirilen bir çalışma olan le Baromètre du Lin 2021’e göre, keten çevreye saygılı bir malzeme olarak algılanıyor. Aynı zamanda, incelenen tüm panellerde konuşulan konuların ilk 3’ünde yer alırken Fransa, İtalya ve Çin’de 1. sırada gelmektedir.
CELC Genel Delegesi Marie-Emmanuelle Belzung, “Keten bize başka hiçbir tekstil ürününün dokunmadığı gibi dokunuyor: Son derece kararlı bir şekilde yüzünü geleceğe çeviriyor.” şeklinde yorumluyor.
Geriye sadece moda dünyasını da tüm bunlara bir ses olmaya ikna etmek kalıyor!