Mayıs, 2023. İstanbul, Türkiye. Alanında önde gelen yayıncılardan biri olan The Lancet Discovery Science’ın eClinicalMedicine dergisinde yayınlanan ve İspanya’da gerçekleştirilen yeni bir araştırmaya göre, düzenli olarak ceviz tüketmenin gençlerin bilişsel gelişimi ve psikolojik olgunlaşması üzerinde olumlu bir etkisi olabileceğini ortaya koyuyor. Ceviz, vücut için gerekli bir omega-3 yağ asidi olan ve özellikle gelişim çağında beynin gelişiminde önemli bir rol oynayan alfa-linolenik asidi (ALA) önemli miktarda içeren tek ağaç yemişidir. ISGlobal ve Hospital del Mar Tıbbi Araştırma Enstitüsü’nün (IMIM) işbirliği ile birlikte Pere Virgili Sağlık Araştırma Enstitüsü’nün (IISPV) öncülüğünde yürütülen araştırmanın sonuçları, ergenlik çağında ceviz tüketimi ile ilgili ilk araştırma olduğundan büyük önem taşıyor.
Söz konusu araştırma, ceviz gibi temel besin gereksinimlerini sağlayan sağlıklı ve dengeli bir beslenmenin gençlerin bilişsel ve psikolojik gelişimi üzerinde olumlu bir etki yaratabileceğini ortaya koymaktadır. IISPV Neuro Èpia Araştırma Grubu koordinatörü Jordi Julves, yürütülen araştırmayı özetledi: “Ergenlik çağı, beyin gelişiminin, bağlantı kurmanın ve karmaşık davranışların pik yaptığı bir dönemdir. Bu dönem, çeşitli çevresel ve beslenme dahil olmak üzere yaşam tarzı faktörlerine karşı oldukça hassastır. İyi bir bilişsel gelişim için yüksek enerji ve besin değeri içeren gıdaları tüketmek büyük önem taşır. Ceviz, besin değeri oldukça yüksek bitki bazlı bir gıdadır ve vücut için önemli bir gereksinim olan ve enerji sağlayan omega-3 yağ asidi ALA açısından oldukça zengindir. İşte tüm bu nedenlerden dolayı ceviz, gençler için gerçek bir dosttur.”
Bu araştırma, 12 farklı lisede öğrenim gören 11-16 yaşları arasındaki öğrencilerden oluşan 700 gönüllü katılımcıyı içermektedir. Katılımcılar kontrol grubu ve deney grubu olmak üzere rastgele iki gruba ayrılmıştır. Deney grubuna 30 gram ceviz (yaklaşık bir avuca eş değer) içeren paketler verilmiş ve 6 ay boyunca her gün tüketmeleri istenmiştir. En az 100 gün ceviz tüketen katılımcıların dikkat işlevlerinde gelişmeler görülmüş ve dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) belirtileri olanların sınıflarında daha iyi davranış sergiledikleri, öğretmenlerini daha iyi dinledikleri ve daha az hiperaktif davranışta bulundukları saptanmıştır. Araştırma ek olarak, öğrenmeden daha az etkilenen ve kişinin biyolojisine özgü olan akışkan zekâ ile ilgili işlevlerde de bir artış bulmuştur. Tavsiye edilen ceviz dozunu ve tüketildiği gün sayısını daha iyi takip eden katılımcıların nöropsikolojik fonksiyonlarında iyileşmeler görülmüştür.
Türkiye’deki gençlerin beslenme alışkanlıkları
Türk toplumunun çoğunluğu gençlerden oluşmaktadır. 11-16 yaş grubunun toplam nüfusa oranı %11,8, 20 yaş altı nüfusun oranı ise %36,4’tür. Bu dönemde en yaygın olumsuz beslenme alışkanlıklarından biri öğün atlamaktır1. Türkiye’deki okul çağındaki çocuk ve gençlerde beslenmeye bağlı başlıca sorunlar arasında halsizlik, obezite ve buna bağlı sorunlar, avitaminoz, anemi, guatr ve diş çürükleri yer almaktadır. Ek olarak, yetersiz ve dengesiz beslenmenin öğrencilerin dikkat süresinin kısalmasına, algılamada zorluklara, öğrenme güçlüklerine, davranış bozukluklarına, okul devamsızlığına ve okul başarısında düşüşe neden olduğu bildirilmektedir2.
Araştırma ekibi, bu araştırmanın ümit verici sonuçlarını tamamlamak için hamilelik sırasında ceviz tüketiminin bebeklerin bilişsel gelişimi ve psikolojik olgunlaşması üzerindeki etkilerini analiz etmek için ikinci bir araştırma yürütecek. Böylece, sağlıklı beslenme alışkanlıklarının yaşamın ilk yıllarından itibaren başlayarak önemini göstermek amaçlanmaktadır.
Kaliforniya Ceviz Komisyonu (CWC), araştırma sonuçlarının tasarımına müdahale etmeden araştırma için gerekli cevizleri sağlayarak bu çalışmayı desteklemiştir.
Araştırma referansları:
- Pinar-Martí A, Gignac F, Fernández-Barrés S, Romaguera D, Sala-Vila A, Lázaro I, Ranzani OT, Persavento C, Delgado A, Carol A, Torrent J, Gonzalez J, Roso E, Barrera-Gómez J, López-Vicente M, Boucher O, Nieuwenhuijsen M, Turner MC, Burgaleta M, Canals J, Arija V, Basagaña X, Ros E, Salas-Salvadó J, Sunyer J, Julvez J. Effect of Walnut Consumption on Neuropsychological Development in Healthy Adolescents: A Multi-school Randomized Controlled Trial. eClinicalMedicine. April 06, 2023. doi: 10.1016/j.eclinm.2023.101954.
