Bu zamana kadar kurduğunuz “Dün gece hiç uyuyamadım” cümlesine genellikle dolunay karşılığını aldıysanız, bu argümanın bilim dünyasında da karşılık bulduğunu bilmelisiniz! Görünen o ki, ayın evreleri uyku düzenimiz üzerinde oldukça etkili.
Dolunay geceleri, uyku açısından bizleri zorlayabiliyor. Bunun nedenini araştırdık ve karşılaştığımız bilimsel çalışmaları sizler için bir araya getirdik!
Basel Üniversitesi‘nde görev yapan bilim insanları, dolunay sırasında bir kişinin uykuya dalmasının ve yeterli uyku almasının ne kadar zor olduğunu doğrulayan bir çalışma gerçekleştirdi. Çalışmanın sonunda deney katılımcılarının uykuya dalma süresinin 5 dakika arttığı ve toplam uyku sürelerinin 20 dakika azaldığı gözlemlendi.
Bir başka çalışma ise Washington Üniversitesi, Arjantin’deki Quilmes Üniversitesi ve Yale Üniversitesi‘nin ortaklığında gerçekleştirildi. Çalışma 29,5 günlük ay döngüsünün uyku düzeninde farklılıklar yarattığını ortaya koydu. Bu çalışma biraz daha spesifik bir alana yayıldı. Bilim insanları, Kuzey Arjantin’deki yerli topluluklardan Seattle’daki üniversite öğrencilerine kadar farklı yaşam şekillerini ve elektriğe ulaşım imkanını göz önünde bulundurularak, kentsel ve kırsal ortamlardaki uyku düzenini araştırdı. Birkaç dolunay sürecinde gözlemlenen katılımcılar, sonuç olarak ortak verilere ulaştı.
Peki dolunayda neden uyku tutmaz?
Bilim insanları buna neden olarak dolunayın doğal ışık kaynağı olmasını gösteriyor. Ay yükseldikçe daha parlak bir hale geliyor ve bu da daha fazla aydınlık anlamına geliyor. Araştırmacılar bu durumun, atalarımızın ay döngülerinde meydana gelen bu doğal gece ışığı kaynağından yararlanmayı amaçlayan tavrından kaynaklandığını, güdüsel olarak bir adaptasyon yaşadığımızı ve uykuya dalmamızın zorlaştığını varsayıyorlar.
Astrologlar ise dolunay zamanlarının insan üzerindeki etkilerini uzun yıllardır savunuyor. Ünlü astrolog Lisa Stardust, insan vücudunun büyük çoğunluğunun sudan oluşmasını, tıpkı ayın yerçekimiyle okyanuslarda oluşturduğu gelgitlere benzetiyor. Bu da uyku durumundan ruh haline kadar insanlar üzerinde inişli çıkışlı etkiler bırakıyor.