Birçok kişi çeşitli hastalıklar hakkında online platformlardaki yanlış bilgilere maruz kalırken, Prof. Dr. Muhammet Reha Çelik ise iyi ya da kötü huylu akciğer nodüllerine dair doğru bilgileri aktarırken uzmanı olduğu göğüs cerrahisinde kullanılan teknikleri de paylaştı.
Dijitalleşmenin yaygınlaşmasıyla birlikte bilgi kirliliğine maruz kalan alanların başında tıp gelirken, dünya genelindeki birçok kişi, çeşitli hastalıklarla ilgili sosyal ağlarda yanlış bilgiler ediniyor. Kişiler tarafından görülen semptomların farklı hastalıkların habercisi olabileceğini belirten Medicana International Ankara Hastanesi’nde görev yapan Göğüs Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Muhammet Reha Çelik ise iyi ya da kötü huylu akciğer nodülleri hakkında doğru bilgileri aktardı.
Akciğer nodüllerinin göğüs röntgeni veya bilgisayarlı tomografi (BT) taramasında görülebilen, yuvarlak beyaz noktalar (minik doku) şeklindeki 3 santimetreden küçük anormal oluşumlar olduğunu açıklayan Prof. Dr. Muhammet Reha Çelik’ten edinilen bilgilere göre iyi huylu akciğer nodülleri, genellikle herhangi bir tedavi gerektirmezken, bazılarının büyümeleri veya şekil değiştirmeleri nedeniyle kötü huylu (kanser) olup olmadığını belirlemek için testlere ihtiyaç duyulabiliyor.
Genel olarak 3 milimetreden küçük nodüller iyi huylu olma eğilimindeyken, 20 milimetre ve daha büyük nodüllerin kötü huylu olması durumunda daha ileri yöntemler kullanılarak incelenmesi gerekiyor. Peki, nodüllerin tespit edilmesi için hangi yöntemlere başvuruluyor?
Nodülün boyutu ve şekli şüpheliyse doku örneği alınıyor
Nodüllerin tespit edilmesi için büyüklüğü, konumu ve görünümüne göre farklı testler yapılabiliyor. Akciğerlerde küçük boyutlu nodüller ortaya çıkarsa, bunlar genellikle 2 yıl boyunca BT taramaları ile periyodik olarak kontrol edilebiliyor. Bu süre zarfında nodülün boyutu veya özellikleri değişmiyorsa, iyi huylu olarak kabul edilebiliyor ve genellikle tedavi uygulanmıyor.
BT taramasında nodülün boyutu, şekli veya görünümü şüpheliyse, bunun kötü huylu olup olmadığını belirlemek için biyopsi (doku örneği alınması) yapılabiliyor. PET taramaları da hastanın klinik görünümü, nodül boyutu ve diğer özellikleri göz önüne alındığında malign (kanser tümörü) olabilecek nodülleri değerlendirmek için kullanılıyor. Ayrıca, bu yöntemle vücudun başka kısımlarındaki kanser de belirlenebiliyor.
Nodül olan herkeste semptom görülmüyor
Akciğer nodülleri olan kişilerde genellikle spesifik bir belirti kaydedilmediğini aktaran Göğüs Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Muhammet Reha Çelik, semptomlara neden olan tümörler hakkındaki detayları paylaştı. Buna göre, bir nodülün kötü huylu olduğu düşünülüyorsa, biyopsi ile doğrulandıktan sonra öncelikle kanserin vücudun herhangi bir yerine yayılıp yayılmadığının belirlenmesi gerekiyor. Kanser sadece akciğerde yerleşmişse, ilk seçenek olarak, cerrahi tedavi öneriliyor. Bu nedenle, akciğer nodüllerinin erken dönemde saptanması, akciğer kanserinin tedavisinde bilinen en iyi tedavi olan cerrahi şansını artırıyor.
Öyle ki akciğer nodüllerinin çoğu kötü huylu olmasa da bunların saptanması kanserin erken tanısı için kritik önem taşıyor. Akciğer kanserinin erken evresinde yani nodüller henüz yayılmamışsa, bunların cerrahi müdahale ile çıkarılması gerekiyor. Ayrıca, vücudun diğer bölgelerine yayılmışsa, radyasyon tedavisi, kemoterapi veya her ikisinin birleşiminden oluşan bir tedavi uygulanabiliyor.
Cerrahi müdahalenin önerildiği vakalarda, yalnızca uygun hastalarda VATS olarak adlandırılan videotorakoskopik göğüs cerrahisi tavsiye ediliyor. Bu yöntem, minimal invaziv (az hasar veren) bir teknik olup, geleneksel açık cerrahiye kıyasla, daha küçük kesilerle çalışmayı sağlıyor. Bu teknikte ameliyat, genellikle bir veya daha fazla küçük delik kullanarak video kamera ve cerrahi aletlerin göğüs boşluğuna yerleştirilmesiyle gerçekleştiriliyor. VATS, cerrahın gerçek zamanlı görüntü almasını sağlayarak daha hassas işlemlere olanak tanıyor ve iyileşme süresini hızlandırıyor. Öte yandan, ağrı oranını da azaltırken çeşitli göğüs cerrahisi uygulamalarında kullanılmasıyla da öne çıkıyor.
VATS ameliyat tekniği ile yapılabilen ameliyatlar neler?
- Akciğer kanseri ameliyatları
- Akciğerin iyi huylu tümörlerinin ameliyatları
- Bronşektazi nedeniyle yapılan akciğer ameliyatları
- Akciğer zarını ilgilendiren ameliyatlar (biyopsi, iyi huylu tümörler, mezotelyoma)
- Akciğer zarında sıvı toplanması ile ilgili tedavi ve ameliyatlar
- Mediastenin hastalıkları (iyi huylu veya habis tümörler, lenfoma gibi hastalıklarda biyopsiler)
- Timus bezinin ameliyatları (Timoma, timik kist)
- Göğüs kafesinin içindeki sinirlerden kaynaklanan tümörlerin ameliyatları
- Akciğerin ve mediastenin kistlerinin ameliyatları
- Göğüs kafesinde gelişen doğumsal şekil bozukluklarının ameliyatları (kunduracı göğsü, güvercin göğsü)
- El ve koltuk altı aşırı terlemelerine yönelik ETS (Endoskopik Torasik Sempatektomi) ameliyatları
