SANAL ÖZGÜRLÜĞÜN SINIRLARI
Sosyal ağlardaki bilgi ve veri akışının hızına yetişebilmek adına paylaşmadan önce düşünmeyi pas geçmek internetin getirdiği salgın bir hastalık… Paylaşımlarımızı ‘like’ edenlerin hızını düşündüğümüzde bu kavrama hepimiz aşinayız aslında. Tıpkı takipçi sayısı binleri aşan kişilerin Twitter’da ‘retweet’lerinin, Instagram’da ‘like’larının tırmanışına hızla tanıklık ettiğimiz gibi… Geçtiğimiz aylarda Trip Advisor’da iki Michelin yıldızlı Fransız şef Claude Bosi’nin kendisini eleştiren kişiden aldığı intikam gerçekten çok acı olmuştu! Öyle ki Bosi öç almak için sosyal medyayı seçmiş; eleştiriyi yapan kişinin telefon numarasını Twitter’da paylaşarak takipçilerine onu eleştirmenin ne demek olduğunu kendisine anlatmalarını istemişti. İnternette olumlu ya da olumsuz eleştiriye tahammülü olmayan herkes intikamını yine sanal dünyada alıyor. Onlar bu kısır döngünün içinde sürüklenedursun, sanal özgürlüğün sınırlarını çizmek de yine kişinin kendine düşüyor. Sosyal medya geçmişi ulaşılabilir hale getirmeden önce sevgilisini dedektiflik yaparak takibe almak tuhaf karşılanıyordu. Oysa bugün hoşlandığınız kişiye dair her bilgiyi bir ‘stalker’ edasıyla en ince ayrıntısına kadar öğrenmeniz mümkün! Öyle ki Brunel Üniversitesi’nde bir milyon kişi arasında yapılan bir araştırma, katılımcıların yarısının eski sevgilisini sosyal medyada incelemeye devam ettiğini gösteriyor. Araştırmanın uzmanları bu kişilerin ayrılığın üstesinden gelemediği gibi kişisel gelişimlerini bizzat kendilerinin yavaşlattıklarını söylüyor. Görsel gezginlik kültürü ne yazık ki Hunter Moore gibi kişilerin de mahremiyeti görmezden gelerek para kazanmasına olanak tanıyor. Dünyanın ilk online öç alma sitesi Anyone Up’ın kurucusu Moore, uzun süre sosyal medyanın günah keçisi olarak gündemi meşgul etmişti. Site bir süre sonra sürü psikolojisine yenik düştü. Zira sitede müstehcenlik ve paylaşımlar hakkındaki uygunsuz yorumlar kontrol alınamaz bir hale ulaşmıştı. Sonunda Hunter Moore siteyi kapatma kararı alarak şunları söyledi; “’Site benim için mükemmel bir gelir kaynağıydı ancak artık dayanamıyorum! Tek bir kişinin daha fotoğrafının siteye yüklendiğini görmek istemiyorum!” Yrd. Doç. Dr. Erkan Saka internet olmasa bu kişilerin başka yollarla intikam almayı deneyeceklerini söylüyor ve şöyle devam ediyor; “Büyük sosyal ağların ve web hizmetlerinin hepsi kendi itibarlarını korumak için müşteri şikâyetlerini ciddiye alıyorlar. Bu nedenle online intikama maruz kalırsanız şikâyet edin. Eğer sonuç alınamıyorsa ki çoğu durumda sonuç alınıyor, o zaman yargı yolları açıktır. İnternet ortamında kişinin hesaplarına sahip olarak kendi kimliğini ortaya koyması itibarını koruması açısından önemlidir. İnsanlar öncelikle kişinin kendi hesaplarına bakıyor. O yüzden internetten kaçmak yerine orada varlığınızı gösterip, bu tip intikam amaçlı saldırılara da gerektiğinde kendi adınıza cevap vermelisiniz…”