“NFT nedir ve şu an tam olarak neler yaşanıyor?” Muhtemelen Grimes’ın NFT’leri için milyonlarca dolar aldığını ya da Nyan Cat’in NFT formatının satıldığını okuduğunuzda yaşadığınız duygu bu. Saatlerce internette okuyup NFT’nin ne olduğunu hala anlayamadıysanız, bu ayrıntılı rehber sizin için harika bir seçenek. Önce temel bilgilerle başlayalım.
NFT Nedir?
NFT’nin açılımı Non-fungible token. Yani Değiştirilemez Token.
Bu tanım elinizdeki token’in benzersiz ya da başka bir şeyle değiştirilemeyeceği anlamına gelir. Örneğin bitcoin değiştirilebilir bir şeydir; bir başka bitcoinle takas edebilirsiniz. Öte yandan kredi kartınız değiştirilebilir bir şey değildir. Onu başka bir kartla, mesela akbille takas ederseniz tamamen farklı bir şeyiniz olur. İçeriği, değeri tamamen farklı olacaktır.
NFT’ler, dijital dünyada diğer mülkler gibi alınıp satılabilen “türünün tek örneği” varlıklardır, ancak kendi somut formları yoktur.
Dijital belirteçler yani tokenlar, sanal veya fiziksel varlıklar için sahiplik sertifikaları olarak düşünülebilir.
NFT Nasıl Çalışır?
Çok yüksek bir oranda çoğu NFT, Ethereum Blockchain’inin bir parçasıdır.
Ethereum; Bitcoin veya Dogecoin gibi bir kripto para birimidir. Ancak Blockchain’i, diğer coinlerden farklı olarak ekstra bilgiler depolayarak bu NFT’leri de destekler.
Tabii bu noktada ilerleyen zamanlarda diğer blockchain’lerin de kendi NFT sürümlerini uygulayabileceğini belirtmek gerekir.
NFT Olarak Ne Alabilir / Satabilirsiniz?
NFT’ler dijital herhangi bir şey olabilir. (çizimler, müzik vs.)
Ancak mevcut NFT heyecanının çoğu; dijital sanat eserlerini satmak için bu teknolojiyi kullanmakla ilgili.
NFT’yi Bu Kadar Özel Yapan Ne?
Resim gibi geleneksel sanat eserleri, türünün tek örneği olduğu için değerlidir. Ancak dijital dosyalar kolayca ve sonsuz bir şekilde çoğaltılabilir.
NFT’ler ile sanat eserleri satın alınıp satılabilen dijital bir sahiplik sertifikası oluşturmak için “simgeleştirilebilir”. İşte o simgeleştirme işlemi de “token” oluyor.
Mesela Mona Lisa tablosunu hepimiz Google’da görebiliyoruz ancak aslı tek bir kişide. Sizin NFT ile satın aldığınız eserin de internette pek çok kopyasını görebilirsiniz ancak asıl kopyası, bu işlem ile sizde olmuş olacak. Yani bir nevi dijital çağın sanat koleksiyonerliği.
NFT İle Eser Hakları Nasıl Korunur?
Kripto para biriminde olduğu gibi, blockchain olarak bilinen paylaşılan bir defterde depolananların kime ait olduğuna ilişkin bir kayıt oluşturuluyor.
Defter dünya çapında binlerce bilgisayar tarafından korunduğu için, kayıtlar taklit edilemez.
NFT’ler, sanatçı için gelecekteki herhangi bir satışından bir kesinti verebilecek akıllı sözleşmeler de içerebilir.
NFT’lerin Değeri Nedir?
Teoride, herkes çalışmalarını NFT olarak satmak için tokenize edebilir. Ancak tüm fiyatların son dönemdeki ilgiyle körüklendiği bir gerçek.
19 Şubat’ta, Nyan Cat’in animasyonlu gif’i – 2011 yılına ait bir meme, uçan bir pop-tart kedisi- 500.000 dolardan fazlaya satıldı.
Birkaç hafta sonra, müzisyen Grimes dijital sanatının bir kısmını 6 milyon dolardan fazlaya sattı. Tokenize edilen ve satılan sadece sanat değildir.
Twitter’ın kurucusu Jack Dorsey, tekliflerin 2,5 milyon dolara ulaşmasıyla ilk tweet’in NFT’sini sattı.
Dijital sanatçı Beeple’ın eseri; 69 milyon dolara (50 milyon sterlin) satılarak dijital sanatta bir çığır açtı. Ancak kripto para birimlerinde olduğu gibi, blockchain’i korumanın çevresel etkisi hakkında endişeler var.
NFT Bir Balon Mu?
NFT, sosyal medyanın körüklediği yeni bir balon mu? Rekor kıran müzayedesinden bir gün önce, gerçek adı Mike Winkelmann olan “Beeple” BBC’ye şu ifadeleri kullanmıştı: “Dürüst olmak gerekirse, aslında bir balon olacağını düşünüyorum. Ve sanırım şu anda o balonun içinde olabiliriz.”
Birçoğu Beeple’dan daha da şüpheci.
Attack of the 50 feet Blockchain‘in yazarı David Gerard, NFT’leri ticaret kartlarına benzer şekilde “resmi koleksiyonlar” satın almaktan daha fazlası olmadığını söyledi. “Bu konuda kesinlikle banka hesabını dolduran bazı sanatçılar var… Sadece sorun şu ki siz dolduramayacaksınız.”
NFT’leri satanların aslında “kripto dolandırıcıları” olduğunu da ekliyor.
“Her zaman bu işte olan adamlar, para için satabilecekleri yeni bir değersiz sihirli fasulye türü bulmaya çalışıyorlar.”
Eski Christie’s müzayedecisi Charles Allsopp, NFT satın alma kavramının “anlamsız” olduğunu belirtiyor. BBC’ye verdiği demeçte “Olmayan bir şey satın alma fikri sadece garip.” diyor ve ekliyor “Bence buna yatırım yapan insanlar hafif yatırımcılar, ama umarım paralarını kaybetmezler.”
NFT’nin Amacı Nedir?
Bu gerçekten bir sanatçı mı yoksa alıcı mı olduğunuza bağlı.
Ben bir sanatçıyım:
Öncelikle sizinle gurur duyuyoruz, tebrikler. NFT’lerle ilgilenebilirsiniz, çünkü çok fazla pazarı olmayabilecek işleri satmanın bir yolunu bulduğunuz anlamına gelir bu. Gerçekten harika bir dijital çıkartma fikriyle gelirseniz tabii ki ne yapacaksınız? iMessage App Store’da satmak mı? Olmaz.
Ayrıca, NFT’ler, NFT her satıldığında veya el değiştirdiğinde size bir yüzde ödeyecek. Ayrıca çalışmanızın süper popüler hale geldiğinde, bu durumu göreceğinizden emin olmak için etkinleştirebileceğiniz bir özelliğe sahiptir.
Ben bir alıcıyım:
Sanat satın almanın bariz faydalarından biri, beğendiğiniz sanatçıları finansal olarak desteklemenize izin sağlamasıdır ve bu NFT’lerde de geçerlidir.
Bir NFT satın almak, genellikle görüntüyü çevrimiçi olarak yayınlayabilmek veya profil resminiz olarak ayarlayabilmek gibi bazı temel kullanım hakları da sağlar. Ayrıca elbette, sanatı yedeklemek için bir blockchain girişi ile sanata sahip olduğunuz için övünme hakkınız da var.
Hayır, bir koleksiyoncuyum:
NFT’ler, değerinin bir gün yükseleceği umarak satın alacağınız diğer spekülatif varlıklar gibi çalışabilir, böylece kar için sonradan satabilirsiniz. Yine de her şey gibi bu da riskli olabilir.